تاریخ تاسیس و پیدایش قدیمی ترین و بزرگترین باشگاه های فوتبال ایران

فوتبال با حفر نخستین چاه نفت در مسجد سلیمان تاسیس شد؛به همین دلیل مسجد سلیمان را خواستگاه فوتبال ایران می نامند . به تدریج فوتبال به مناطق دیگر جنوب ایران مثل آبادان ، اهواز و حتی بوشهر گسترش یافت .در این دوران تیم های محلی فوتبال شکل گرفت اما هیچکدام تبدیل به یک باشگاه یا تیم سازمان یافته نشدند. مورخان فوتبال ایران نخستین باشگاه حرفه ای و سازمان یافته در ایران را باشگاه دارایی می دانند.

• دارایی : تاسیس ۱۳۱۵ .. این باشگاه قدیمی تا سال ۱۳۷۰ هم در فوتبال ایران فعال بود اما پس از آن برای همیشه فراموش شد

• راه آهن : تاسیس ۱۳۱۶٫٫ این باشگاه تا سال ۱۳۳۰ فعالیتی در فوتبال نداشت. اما در آن سال تا سال ۱۳۵۰ در فوتبال فعالیت کرد . در ابتدای دهه ۶۰ بار دیگر از فوتبال کناره گرفت و دهه ۸۰ بار دیگر به فوتبال بازگشت و در حال حاضر وضعیت روشنی ندارد.

• شاهین : تاسیس ۱۳۲۱ .. این باشگاه تا سال ۱۳۴۷ از تیم های بزرگ ایران محسوب می شد. در آن سال منحل شد . در سال ۱۳۵۲ با نام شهباز بار دیگر به فوتبال ایران برگشت و در سال ۱۳۵۸ بار دیگر به نام قدیمی خود شاهین بازگشت . شاهین در دهه ۶۰ بار دیگر قطب سوم و بزرگ فوتبال ایران شد و بازی های این تیم با استقلال و پرسپولیس از بازی های بزرگ دهه ۶۰ محسوب می شد . تا سال ۱۳۷۰ همچنان به فعالیت خود ادامه داد . اما در این سال بار دیگر منحل شد و این بار برای همیشه از صحنه فوتبال ایران خارج شد.

• استقلال : تاسیس ۱۳۲۴٫٫ استقلال را می توان دیرپاترین باشگاه همچنان فعال فوتبال ایران نامید . تیمی که در تمام ۷۲ سال فعالیتش در عرصه فوتبال ایران حاضر بوده . استقلال با نام دوچرخه سواران در ۴ مهر ۱۳۲۴ تاسیس شد . در سال ۱۳۲۸ به تاج و در سال ۱۳۵۸ به استقلال تغییر نام داد.

• آرارات : تاسیس ۱۳۲۵٫٫ تیم محبوب ارامنه ایران. این تیم این سال ها به طور جسته و گریخته در فوتبال ایران حاضر بوده . اما در ۲۰ سال اخیر به خوابی عمیق فرو رفته است .

• برق شیراز : تاسیس ۱۳۲۵ .. برق را قدیمی ترین باشگاه شهرستانی فوتبال ایران می نامند .

• عقاب تهران : تاسیس ۱۳۲۵ .. این تیم اکنون وجود خارجی ندارد.

• بانک ملی تهران: تاسیس ۱۳۲۷ .. باشگاه قدیمی و بازیکن ساز تهران . این باشگاه در ابتدای دهه ۸۰ برای همیشه از نفس افتاد.

• استقلال اهواز: تاسیس ۱۳۲۷ .. یکی از قدیمی ترین تیم های جنوب کشور و از تیم های اقماری استقلال.

• ایرانجوان بوشهر: تاسیس ۱۳۲۷ ..

• شاهین بوشهر : تاسیس ۱۳۲۹ .. یکی از تیم های اقماری شاهین که در سال ۱۳۲۹ در بوشهر بنیان گذاشته شد.

• کیان تهران : تاسیس ۱۳۳۰ .. این باشگاه قدیمی و محبوب همچنان در سطح تیم های پایه تا حدی فعال است.

• پاس تهران : تاسیس ۱۳۳۲ .. این تیم با نام شهربانی تاسیس شد و در سال ۱۳۴۲ به پاس تغییر نام داد . این تیم با رفتن به شهر همدان در مرحله فروپاشی کامل قرار گرفت .

• سپاهان اصفهان : تاسیس ۱۳۳۲ .. این تیم در سال ۱۳۳۲ با نام شاهین اصفهان تاسیس شد اما در سال ۱۳۴۶ به سپاهان تغییر نام داد . یکی از پر افتخارترین تیم های ایران و پر افتخارترین تیم شهرستانی است.

• نساجی مازندران : تاسیس ۱۳۳۹ .. قدیمی ترین تیم مازندران

• همای تهران : تاسیس ۱۳۴۱ .. این تیم در سال ۱۳۸۸ برای همیشه به کرمانشاه واگذار شد.

• پرسپولیس تهران : تاسیس ۱۳۴۲ .. در مورد تاریخ تاسیس پرسپولیس دو روایت وجود دارد . طبق روایت نخست علی عبده بنیانگذار باشگاه در سال ۱۳۴۲ باشگاه را ثبت کرد و یک تیم محلی را تشکیل داد و تا چند سال به طور آماتور فعالیت می کرد و حتی بر طبق این روایت در سال ۱۳۹۲ جشن ۵۰ سالگی پرسپولیس برگزار شد . اما طبق روایت دوم این باشگاه در سال ۱۳۴۶ بنیان گذاشته شد و همزمان شدن این تاسیس با انحلال شاهین باعث شد ۱۰ بازیکن شاهین دست جمعی به این باشگاه تازه تاسیس نقل مکان کنند با توجه به اینکه در لوگوی باشگاه پرسپولیس (since 1967) ، ( تاسیس از ۱۳۴۶) درج شده به نظر می رسد این روایت به حقیقت نزدیک تر باشد . این باشگاه در ۱۳۵۸ و در سونامی تغییر نام های ابتدای انقلاب مدتی به شهید چمران و سپس به آزادی خوانده شد اما پس از چند ماه به پیروزی تغییر نام داد . طبق اعلام شهریور ۱۳۹۵ اداره کل ورزش و جوانان تهران این باشگاه بار دیگر پرسپولیس خوانده شد .

• پیکان تهران : تاسیس ۱۳۴۶ ..

• ماشین سازی تبریز : تاسیس ۱۳۴۷ .. قدیمی ترین باشگاه شمال غرب ایران

• ذوب آهن اصفهان : تاسیس ۱۳۴۷ ..

• سپیدرود رشت : تاسیس ۱۳۴۷ .. این تیم ابتدا سلامت بخش نام داشت اما در سال ۱۳۵۲ به سپیدرود تغییر نام داد.

• ملوان انزلی : تاسیس ۱۳۴۸ ..

• ابومسلم خراسان : تاسیس ۱۳۴۹ .. قدیمی ترین تیم شمال شرق ایران ..

• تراکتور سازی تبریز : تاسیس ۱۳۴۹ .. محبوب ترین تیم شمال غرب ایران ..